Realizowanie prac spawalniczych wiąże się bardzo często z wykonywaniem czynności pomocniczych np. manewrowaniem elementem spawanym by ustawić go w takim miejscu aby wykonanie poszczególnych spoin mogło odbywać się bez spawania w pozycjach przymusowych. Ważne jest zatem kilka kwestii: przygotowanego stanowiska, planu – jak wykonać daną czynność aby była ona zgodna z zasadami BHP, wykwalifikowany personel czy monotonia pracy.
W omawianym przypadku doszło do zagięcia korpusu uchwytu spawalniczego chłodzonego cieczą (potocznie zwanym palnikiem albo fajką – to akurat określenie nietechniczne a raczej warsztatowe) spowodowanego nieumiejętnym manewrowaniem konstrukcją.
Pracownik chcąc przystąpić do dalszego etapu prac umieścił uchwyt spawalniczy przy stole wkładając go do specjalnej tulei.

Przykładowe ułożenie uchwytu (w tym przypadku chłodzonego gazem) przy stole spawalniczym, żółta strzałka wskazuje miejsce uderzenia
Podczas obracania elementu doszło do uderzenia uchwytu z góry co spowodowało zgięcie korpusu palnika do około 100°.
Spawacz podjął próbę „ratowania” korpusu ale prostowanie go z zewnątrz nic nie dało ponieważ została zgięta wewnętrzna rurka do której jest wkładany prowadnik drutu. Zagięcie spowodowało brak możliwości wsadzenia go do środka (zmniejszenie przekroju) a w konsekwencji konieczność wymiany na nowy.
W celu zobrazowania tego zdarzenia zdecydowano o przeprowadzeniu analizy i zwymiarowania otworów wnętrza korpusu.
Dla porównania, na zdjęciach pod uszkodzonym uchwytem spawalniczym umieszczono uchwyt używany lecz sprawny i bez deformacji palnika.

Korpusy uchwytów spawalniczych; u góry – zniszczony, z dołu używany lecz bez żadnych uszkodzeń. Warto zwrócić uwagę na rozpoczynające się zagięcie palnika
Z korpusów palników usunięto mosiężną tuleję zewnętrzną i izolator wykonany z tworzywa sztucznego. Zabieg ten pozwolił na uwidocznienie zgięcia palnika w miejscu rozpoczynania się łuku, (które nie było tak wyraźnie widoczne na zdjęciu powyżej).
Kolejnym zadaniem było zaznaczenie miejsc, w których występują nienaturalne wgniecenia czy zmiany przekroju (2 i 3) aby we właściwym miejscu poprzecinać palniki.
Dodatkowo aby zorientować się jaka jest rzeczywista średnica otworu rurki miedzianej wewnętrznej wykonano dodatkowe linie cięcia 1 i 4.
Zbliżenie zdeformowanego wnętrza palnika ukazano w powiększeniu na zdjęciu poniżej.
Cięcie przeprowadzono za pomocą ręcznej piłki do stali a wnętrza otworów ogratowano.
Poszczególne cięcia uwidoczniły kanały, którymi przepływa ciecz chłodząca.
Następnie zweryfikowano średnice zewnętrzne prowadników dla drutu ∅1,2mm, która wyniosła ∅4mm.
Tabela. Wymiarowanie okrągłości otworów w korpusach uchwytów
Korpus uchwytu | Miejsce pomiaru
mm |
|||
1 | 2 | 3 | 4 | |
Sprawny | 6,3×5,4 | 6,2×5,5 | 6,2×5,5 | ∅6 |
Zniszczony | 6,3×5,4 | 6,3×5,1 | 7,1×3,9 | ∅6 |
Ze względu na zgniecenie korpusu uchwytu i powstały zatem kształt nieregularnie okrągły (owalny) wymiary podano w miejscach najszerszych |
Z powyższej tabeli można odczytać, iż w miejscu przekroju 3 nastąpiło bardzo mocne zdeformowanie rurki miedzianej, co spowodowało, że nie ma możliwości wsunięcia tam prowadnika drutu. Widoczny jest również luz, który w przypadku niezniszczonego korpusu w porównaniu do średnicy prowadnika wynosi 0,75mm na stronę.
Podsumowując, przeprowadzona analiza przyczyn i skutków deformacji korpusu uchwytu spawalniczego wyjaśniła jak ważne jest przestrzeganie przepisów BHP. Ukazała również budowę palnika a tym samym uwidoczniła jak z pozoru niewielkie zagięcie korpusu (widoczne z zewnątrz) wpływa na odkształcenie wewnętrznych elementów.